Steun een gedenkteken voor de 7 Congolese doden – 21 juni 19u – KMSKA

Kom op 21 juni om 19u naar het pleintje voor het KMSKA (Leopold de Waelplaats 1, 2000 Antwerpen) om mee te steunen dat we een gedenkteken eisen voor de zeven Congolese slachtoffers van de koloniale Wereldtentoonstelling van 1894 in Antwerpen.  Ze zijn gestorven omdat ze tegen hun wil deel uitmaakten van een “menselijke dierentuin” vlakbij waar nu het KMSKA staat.

Omdat het stadsbestuur van Antwerpen voorlopig weigert dit te doen, stellen we zelf als alternatief zeven schilderijen tentoon van David Katshiunga waarin hij zijn impressie geeft van de zeven slachtoffers.

Deze weigering staat symbool voor een breder verhaal in Vlaanderen en België. Na de acties van Black Lives Matter in 2020 werden vele beloftes gedaan om de gevolgen van het koloniale verleden en het huidige structureel racisme aan te pakken.  Vier jaar later werd het koloniale verleden in het straatbeeld nauwelijks gewijzigd (zie een weldra te verschijnen dossier hierover in Mo*) en de Congocommissie die ten gronde ging dekoloniseren eindigde op een totale mislukking. Zelfs een gedenkteken voor deze zeven doden is er blijkbaar te veel aan.

We protesteren daarom tevens tegen het falen van de federale Congocommissie die oplossingen voorstelde voor deze en andere koloniale misdaden en tegen het ontbreken van een Belgisch en Vlaams dekoloniseringsbeleid. Dit gaat niet alleen over het verleden maar ook over het heden, de genocide in Oost-Congo  is het resultaat van een neo-koloniale uitbuiting van de bevolking omwille van de rijke ondergrond.

We eisen van de stad al geruime tijd een officieel herdenkingsteken op die plek als symbool voor de erkenning van de misdaden van het koloniale verleden. Voor de toelichting bij deze eis verwijzen we naar de open brief uit september 2022 van Nadia Nsayi en Judith Elseviers. Via de website van Hand in Hand werd deze oproep door meer dan duizend mensen ondertekend, waaronder veel prominenten uit de kunst- en cultuurwereld. Ondertekenen kan nog steeds (https://www.dekoloniseer.be/nl/onderteken-de-open-brief-voor-een-herdenking-van-congolese-slachtoffers-antwerpen). Op 30 juni 2023 ondersteunden we deze eis via een bloemenhulde voor de slachtoffers (zie https://handinhandtegenracisme.be/neem-actie) en op 30 april 2024 bracht Nadia Nsayi deze eis in herinnering in een nieuwe opiniestuk in De Morgen(https://www.demorgen.be/meningen/burgemeester-de-wever-we-zijn-ze-niet-vergeten-en-u~b9af3196/) Toch werd hier door het stadsbestuur geen gevolg aan gegeven en daarom organiseren we nu opnieuw zelf een herdenking.

Enkele quotes of uitspraken van betrokkenen::

David Katshiunga: “Deze passage  (in Nadia Nsayi, Dochter van de dekolonisatie, blz. 155-156) raakt me enorm. De doden waren Congolezen zoals ik. Ze werden als objecten behandeld in een wereld waarin we allemaal recht hebben om waardig te leven. Ik denk aan hun lijden en overlijden in een koud klimaat dat ze niet kenden. Ik herinner me de onverdragelijke winter toen ik samen met mijn familie in België ben beland. Met dit werk herdenk ik de zeven Congolese doden in Antwerpen. Ze zijn als geesten die ronddwalen. Ik weet niet hoe de Congolezen eruit zagen, maar hun naam en leeftijd zijn gekend. “

Nadia Nsayi: “De permanente tentoonstelling Stad in oorlog in het Museum aan de Stroom (MAS) is een noodzakelijk initiatief om ons te herinneren aan dat gruwelijke oorlogsverleden. Het is wellicht te woke om burgemeester Bart De Wever (N-VA) ook steun te vragen voor een permanente expo over het Antwerpse koloniaal verleden. Maar het minste dat hij kan doen is zijn petje van rechtse partijvoorzitter afzetten en als historicus en burgervader een gedenkplaat voor Congolezen plaatsen, als symbool voor de vele mensenlevens die worden ontmenselijkt voor koloniale ambities, vroeger en nu” (in opiniestuk in De Morgen, 30 april 2024).

Judith Elseviers: “We moeten durven te kijken naar tegenbeelden en alternatieve straatnamen. Tijden veranderen, en ook steden veranderen continu. In de gedeelde publieke ruimte moet de geschiedenis van alle inwoners verteld worden.” (in MO*, zomer 2024).

Lieven Miguel Kandolo "Het is belangrijk dat we op dezelfde nagel blijven kloppen om de zeven overleden Congolezen in 1894 te eren op een rechtvaardige en waardevolle manier. Dit gaat verder dan een symbolische daad, dit gaat over het herstellen van de eer van de zeven overleden Congolezen. Dit heeft ook trouwens een effect op het dekoloniseringsbeleid, dat helaas zijn veren verloren heeft na de mislukte Congocommissie. We hopen met deze actie een signaal uit te sturen naar de verschillende partijen voor de aankomende verkiezingen om een dekoloniaal beleid op lokaal vlak te voeren. Hiernaast gaan onze gedachten naar de nabestaanden van de slachtoffers van Oost-Congo die gestorven zijn door de gevolgen van neokolonialisme en de medeplichtigheid van de internationale gemeenschap."

De actie start om 19u en eindigt om 20u. Tussendoor zijn er enkele toespraken en een stil moment voor de slachtoffers.

Een organisatie van Hand in Hand tegen racisme vzw, met steun van onder meer WSM en Antwerp for Palestine.