Visie Hand in Hand tegen racisme

Onze Belgische en Vlaamse samenleving is in de feiten divers, maar heel wat mensen worden wegens groepskenmerken als minderwaardig behandeld. Dat racisme is structureel.

Met structureel racisme bedoelen we in onze regio een ideologie en een systeem dat in de voorbije eeuwen van kolonisatie en slavernij door de Europese elites is ontwikkeld en verfijnd. Via bewuste en onbewuste indoctrinatie creëert én verantwoordt het een hiërarchie en allerlei soorten machtsverhoudingen tussen mensen. Dat gaat gepaard met vormen van ontmenselijking van mensen zonder macht. Die hiërarchie is gebaseerd op uiterlijke, culturele en religieuze kenmerken die geassocieerd worden met afkomst.

Structureel racisme verschilt van xenofobie doordat er een fundamentele machtsongelijkheid aanwezig is tussen diegenen die de macht hebben om te discrimineren en diegenen die gediscrimineerd worden.

Door dat structureel racisme worden mensen systematisch achtergesteld of gediscrimineerd op verschillende domeinen van de samenleving zoals de economie, het onderwijs, de politiek, cultuur, sport, enz. De negatieve effecten spelen op meerdere niveaus en in alle sociale relaties. Ze leiden tot individuele problemen op verschillende vlakken (armoede, gezondheidsproblemen, psychologische kwetsuren, …).

De strijd tegen racisme is dan ook een strijd voor structurele verandering op al die maatschappelijke domeinen. We verzetten ons tegen het racistisch discours dat de onrechtvaardige machtsverhoudingen in stand houdt en versterkt. 

We strijden mee tegen het extreemrechtse gedachtengoed vanuit de vaststelling dat racisme tot de wezenskenmerken van extreemrechts behoort.

We gaan uit van de geldigheid van universele mensenrechten en wij willen dat de wetten in ons land dat weerspiegelen. De overheid moet zorgen voor een handhavingsbeleid zodat voor iedereen de menselijke waardigheid gewaarborgd kan worden.

We steunen de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties. Vooral 'ongelijkheid verminderen' (SDG 10) past in onze missie en visie.

Concreet verwijzen we naar:

  • Tegen 2030 de sociale, economische en politieke inclusie van iedereen mogelijk maken en bevorderen, ongeacht leeftijd, geslacht, handicap, 'ras', etniciteit, herkomst, godsdienst, economische of andere status
  • Gelijke kansen verzekeren en ongelijkheden wegwerken, ook door het afvoeren van discriminerende wetten, beleidslijnen en praktijken en door het bevorderen van de geschikte wetgeving, beleidslijnen en acties in dit opzicht.

Uiteindelijk willen we dat de machtsverhoudingen die steunen op structureel racisme afgebroken worden. Voor Hand in Hand is dit de ware betekenis van de term 'dekoloniseren'. Dekoloniseren is zowel het aanpakken van de historisch opgebouwde machtsstructuren die teruggaan op het kolonialisme als van de ideologie die dit legitimeert (of legitimeerde).  Dat heeft tegelijk tot gevolg dat we in dit emancipatieproces de agency erkennen van mensen die racisme en discriminatie ervaren. Met agency bedoelen we het vermogen van mensen van kleur en mensen met een migratieachtergrond om onafhankelijk van anderen autonome keuzes te maken, met andere woorden om zelf het heft in handen te nemen. 

Bij het nastreven van een alternatief maatschappij- en veranderingsmodel bieden de inzichten van intersectionaliteit oftewel het kruispuntdenken waardevolle inspiratie. Dat stelt dat meerdere vormen van structurele uitsluiting in één enkele persoon kunnen voorkomen. Dat besef leidt tot solidariteit met iedereen die strijdt tegen verschillende vormen van uitsluiting en onderdrukking.